Zadels en Zadelpijn
Het ideale zadel voor iedereen bestaat niet. Iedereen is anders gebouwd. Zadelpijn heeft bovendien niet alleen met het zadel te maken, maar ook met je houding op de fiets en hoe je fiets staat afgesteld. In het algemeen kun je zeggen dat je eerder last hebt als je zwaarder bent.
1. Check je fietshouding
Er zijn ruwweg drie fietshoudingen.
a. Rechtop, als op een stadsfiets.
b. Licht voorovergebogen, als op een vakantiefiets.
c. Diep, als op een racefiets.
In de tweede houding, licht voorovergebogen, heb je de minste kans op zadelpijn omdat niet al je gewicht op je zadel rust. Een deel van je gewicht wordt gedragen door je handen. Maar je zit ook weer niet zo ver voorover als op een racefiets waarbij je sneller last hebt van geslachtsdelen en bovenlichaam.
Gewicht
Zadelpijn is eigenlijk niets anders dan een teken dat de druk op je zitvlak te hoog is. Pijn verminderen betekent druk verminderen. De meest efficiënte manier is afvallen. Dat heeft vrij snel effect omdat de extra kilo’s zich meestal bij de buik of heupen ophopen. Als je daar gewicht verliest, neemt de druk op je zadel ook af. Om te laten zien wat het effect is van toenemend gewicht hebben we drie mannen van 65 tot en met 105 kilo in dezelfde houding op dezelfde fiets gezet. Hoe hoger het gewicht hoe meer de druk op het zadel stijgt. Wanneer het meetzadel rood kleurt, is de druk het hoogst. Dat hoeft geen probleem te zijn, want zitbotjes kunnen een hoog gewicht dragen.
2. Afstelling zadel en stuur
Verticale zadelstand: Je moet het zadel zo hoog zetten dat je je been niet helemaal hoeft te strekken, maar dat die in de uiterste stand licht gebogen is. Bij een goede zadelhoogte kun je net met de tenen bij de grond.
Horizontale zadelstand: Je kunt het zadel ook horizontaal verschuiven. Het zadel staat goed als het scharnierpunt van je knie met een gebogen been ‘op drie uur’ recht boven de pedaalas staat.
Afstand tussen zadel en stuur: De stand tussen zadel en stuur hangt af van hoe diep je wilt zitten. Hoe dieper je wilt zitten, hoe groter de afstand en hoe lager het stuur moet zijn. Je kunt je fiets natuurlijk niet onbeperkt verstellen en de een kan ook dieper zitten dan de ander. Niet duidelijk? Ga naar fietsersbond.nl/afstellenfiets voor meer uitleg.
3. Zadels
Zitbotjes -> Koop een iets zachter zadel. Maar let op dat het niet te zacht is, je zakt dan te ver in het zadel wat bloedvaten of zenuwbanen kan afknellen.
Je kunt ook dieper gaan zitten, dat wil zeggen verder voorovergebogen met een lager stuur en een grotere afstand tussen zadel en stuur. In zo’n houding is de afstand tussen je zitbotjes wel kleiner en kan het zijn dat je een smaller zadel nodig hebt. Soms helpt een verende zadelpen.
Stuitje -> Harder zadel of minder rechtop gaan zitten. Soms helpt een zadel met een uitsparing aan de achterkant.
Anus of bilspleet –> Dan zit je waarschijnlijk niet op je zitbotjes. Koop een minder bol zadel, harder zadel of een zadel met brede gleuf in het midden.
Geslachtsdelen -> Kantel het zadel iets naar beneden, maar kijk uit dat je niet gaat schuiven op het zadel. Of koop een zadel met een uitsparing op de plek van de geslachtsdelen. In dat geval moet je wel goed opletten voor irritatie bij de rand van de uitsparing. Er zijn zadels met een iets verlaagde punt. Een drastische oplossing is een zadel waarbij de punt helemaal is weggelaten. Dat is even wennen, maar kan een oplossing zijn.
Geïrriteerde binnenkant dijbeen –> Koop een smaller zadel.
Geïrriteerde huid ->
a. Koop een harder zadel. Dan schuif je ten eerste minder op het zadel en een harder zadel wordt ook minder warm.
b. Draag een fietsbroek met zeem of trek onder je gewone kleding een onderbroek met zeem aan.
c. Een zinkzalf kan ook helpen.
d. Kweek zitvlees.
e. Zet het zadel waterpas.
Algemene tips over zadels
Tip 1: Meet heel simpel de afstand tussen je zitbotjes. Je zit op het zadel vooral op de twee zitbotjes. Voel je die niet duidelijk, dan is de maat van het zadel niet goed of is het zadel te zacht. Je kunt de afstand tussen de zitbotjes meten door op een plaatje golfkarton op een harde vlakke stoel te gaan zitten. Als je heen en weer wiebelt, krijg je een afdruk van de zitbotjes en kun je de afstand daartussen meten.
Tip 2: Koop een zadel bij een fietsenwinkel waar je hem kunt ruilen als hij niet bevalt.
Tip 3: Als je op een zadel gaat zitten dat los op een krukje ligt, voel je of je goed op je zitbotjes steunt en of er elders te veel druk is.
Tip 4: Val af. Als je minder weegt, druk je minder op het zadel.
Tip 5: Koop geen zacht zadel of gelzadel. Een zacht zadel zit lekker in de winkel, maar als je er op gaat fietsen is het al snel heel vervelend dat je zitbotjes wegzakken. Een gelzadel wordt door de continue beweging warm. Daardoor is hij ongeschikt voor lange tochten.
Tip 6: Kom af en toe uit het zadel en sta op de pedalen.
Met dank aan de fietsersbond.
